کودک در 5/2 سالگى مداد را با انگشتان مى گیرد و مى تواند خط خطى کند، با مکعب پل مى سازد، توپ را با پا شوت مى کند.
در همین سال به دلیل افزایش قدرت عضلانى، کودک وقتى خطى را رسم مى کند با چشم نیز مراقب است که خط از محدوده تعیین شده خارج نگردد.
کودک در این سن مى تواند اشیاى مشابه را روى هم بچیند و ما نیز مى توانیم از او بخواهیم که قاشق ها، چنگال ها و سایر چیزها را که شسته شده است، روى وسایل مشابه آن ها در داخل قفسه هاى آشپزخانه بچیند.
کودک در 2 الى 5/2 سالگى شروع به بازى هایى مى کند که با تخیل همراه است.
در همین سال مى تواند مکعب ها را روى زمین به دنبال هم قرار داده و قطار درست کند.
در 5/2 سالگى روى سه چرخه مى نشیند، دسته آن را با دست مى چرخاند و هدایت مى کند اما هنوز قادر به پازدن نیست.
در 2 الى 5/2 سالگى معمولا دخترها و پسرها اسباب بازى هاى مشترکى دارند، ولى از این پس، پدربزرگ و مادربزرگ ها به دخترها عروسک و به پسرها ماشین هدیه مى دهند. در این سن پسرها ماشین آتش نشانى و هواپیما را برمى گزینند و دخترها در جستوجوى عروسک و مرواریدهاى چوبى هستند که به نخ بکشند.
در 5/2 الى 3 سالگى تقلید کردن از والدین کار مورد علاقه کودکان است. پسر از ماشین رانى لذت مى برد و دختر به آشپزى و خانه دارى علاقه مند است.
5/2 الى 3 سالگى سن تخیل و بازى حرفه اى کودک است. دختر با یک کیف جراحى نقش دکتر و پرستار را بازى مى کند و پس از تزریق آمپول به عروسکش، درجه حرارت بدن او را اندازه مى گیرد و یا نقش یک فروشنده را بازى مى کند.
در این سنین هم دختران و هم پسران بازى هاى ساختن لگوها را دوست دارند و از نقاشى کردن لذت مى برند. عروسک براى دختر بچه ها و ماشین براى پسر بچه ها با ارزش ترین اسباب بازى هاست.
کودک در 5/2 سالگى به تنهایى از پله ها بالا مى رود و هنگام پایین آمدن دست خود را به نرده یا دیوار مى گیرد. اسباب بازى هایى که جداشدنى است و به قطعات گوناگون تقسیم مى شود مانند قطار، ماشین، قطعات چوبى، لگو، مکعب هاى چوبى، انواع پازل، و نظایر آن، بخصوص اگر رنگى باشد، مورد علاقه کودک است.
در سال سوم زندگى، با توجه به مهارت هاى بیش ترى که کودک به دست مى آورد، باید اسباب بازى هایى در اختیارش قرار گیرد که متناسب با توانایى هایش باشد؛ اسباب بازى هایى مانند قطار، اتومبیل و مکعب هایى براى ساختن، عروسک هایى که بتواند لباس هاى آن ها را عوض کند و به آن ها غذا بدهد.
کودک در 3 سالگى مداد را مانند بزرگ ترها در دست مى گیرد، با قیچى به خوبى مى برد. اشیا را با شست و یا انگشت وسط و شست بلند مى کند. کاغذ را لوله کرده و تا مى زند، با تقلید عکس آدم مى کشد، دایره مى کشد و مى تواند دو خط عمودى و افقى را ترکیب نماید.
در سن 3 سالگى فرصت هاى مناسبى براى بازى هاى سرگرم کننده در خانه و بیرون از خانه براى کودک مهیا کنید; مانند بالا رفتن، دویدن، آهسته رفتن و پریدن. اسباب بازى هایى را مهیا کنید تا کودک آن ها را از هم جدا کند (مانند مهره ها). البته، مهره ها باید به اندازه کافى بزرگ باشد تا بلعیده نشود. همچنین فرصت هایى براى پر کردن و خالى کردن پیمانه ها با شن، آب، برنج و حبوبات براى کودک فراهم شود. مداد شمعى، گچ، رنگ و کاغذ براى نقاشى و نوشتن آماده کنید.
سعى کنید مهارت هاى زبانى کودک را افزایش دهید، به کودک دلگرمى بدهید تا با شما صحبت کند. در این صحبت، از ضمایرى مانند «من»، «مرا»، «شما»، «آن ها» و «ما» استفاده کنید و به کودک بیاموزید از این لغات استفاده کند. با کودک درباره تصاویر صحبت کنید. از او بخواهید تا به اشیا و یا نام آن ها اشاره کند. همیشه براى اشیا نام درست انتخاب کنید.
در 3 سالگى کودک به بازى هاى نمایشى علاقه نشان مى دهد. جلوى کودک بایستید و از او بخواهید هرکارى که شما مى کنید، تکرار کند. عروسک، گارى کوچک، تختخواب عروسک، تلفن هاى اسباب بازى براى مکالمه و بازى هاى نمایشى براى کودک مهیا کنید.
کودک در این سن علاقه مند به مسأله تعادل و اندازه و روش هاى روى هم سوار کردن مکعب هاست. براى کودک 3 ساله یک مکعب مى تواند یک قطار، یک عروسک یا یک ساختمان باشد.
کودک 3 ساله قادر است از گلوله هاى رنگى به ترتیب قرمز، زرد ـ قرمز، زرد درست کند. او رنگ ها و فرم ها را طبقه بندى مى کند. براى مثال، دکمه ها را بر طبق رنگ و اندازه مرتب مى کند و مى تواند تا سه رنگ را نام ببرد. مى تواند به مدت نیم ساعت بر روى یک بازى تمرکز داشته باشد و اگر به هدف و مقصودش برسد راضى و خرسند مى شود.
کودکان سه ساله معمولا مکعب ها را به طور افقى قرار مى دهند، به ندرت در این سن، کودک شخصاً به ساختن چیزى مبادرت مىورزد. کودک 3 ساله در بازى با لگوها شروع به ساختن شکل معین و ساده اى مى کند.
کودک در حدود 3 سالگى دوست دارد با موادى بازى کند که بتواند به آن ها ضربه بزند، فشار بدهد، تکه تکه کند و روى هم بگذارد. خرد کردن و فشار دادن مواد به کودک آرامش مى دهد. گل و خمیربازى این نیاز را برطرف مى کند و کودک هنگام بازى با آن ها آرامش مى یابد.
در این دوره وسایل نقاشى براى بازى کردن بسیار مناسب است. کودک علاقه به مداد رنگى و ماژیک دارد. قطعات چوبى که بتوان از بین آن ها نخ یا ریسمانى رد و آن ها را ردیف کرد نیز کودک را سرگرم مى کند. در پارک ها مى توان از تاب، الاکلنگ، سرسره و نردبان با رعایت نکات ایمنى استفاده کرد.
در 3 سالگى کودک قادر به راه رفتن است و دست هاى او قدرت انجام دادن حرکت هاى پیچیده ترى دارند. بنابراین، مى توان اسباب بازى هایى از قبیل سه چرخه پلاستیکى کوچک، گارى، کامیون و توپ برایشان تهیه کرد. آویزها و فرفره ها از جمله وسایل و ابزار بازى هستند که کودکان به هنگام 3 سالگى مى توانند در ساختن آن ها همکارى کنند. پازل هایى که از قطعات کم تر (چهار ـ پنج) تشکیل شده اند براى کودکان سنین پایین دو تا سه سالگى مناسب هستند. کودک در 3 سالگى مى تواند کاغذ را قیچى کند.
براى بازى با دو یا سه کودک 3 ساله، که مشغول توپ بازى هستند، ما نیز به عنوان بزرگ سال مى توانیم وارد شده و هرگاه توپ به طرف ما مى آید، آن را گرفته و به سوى یکى از کودکان بیندازیم در این سن غالب کودکان بدین گونه بازى ها علاقه مندند.
کودک در سن 5/2 الى 3 سالگى بیش تر در کنار کودکان به بازى مشغول مى شود، ولى با خود آن ها بازى نمى کند.
کودکان 3 ساله اولین تلاش ها را براى انجام بازى مشترک با 2 الى 3 همبازى شروع مى کنند. کودک در دسته هاى 3 نفرى در بازى ها و فعالیت هاى دیگر کودکان شرکت مى کند و به تدریج، آمادگى پیدا مى کند که حقوق دیگران را درک کند. در این سن، بیش از هر زمان دیگر، براى تصاحب اسباب بازى زد و خورد مى کند. بازى هاى گروهى که در این سن حداکثر با 3 نفر شکل مى گیرد، ناپایدار بوده و به زودى از هم پاشیده مى شوند; زیرا کودکان در این سن مى توانند در آن واحد فقط با یک نفر بازى کنند.
کودک در 3 سالگى بالانس، پرسش هاى گوناگون و بازى با صندوق و جعبه و آجر و تخته و جست و خیز با طناب را دوست دارد و مى تواند سوار سه چرخه شود و رکاب بزند.
اسباب بازى هاى پیشنهادى مناسب براى سن 2 الى 3 سالگى: لوازم نقاشى (مداد شمعى، گچ، آب رنگ، قلم مو، مداد رنگى)، خمیزبازى و گل رُس، توپ، سه چرخه، الاکلنگ، سرسره و تاب کوچک، انواع پازل یا 4 تا 5 قطعه مانند پازل آدمک، خانه و…، مرواریدهاى چوبى درشت، لگو، مکعب هاى چوبى رنگى، قطار، ماشین، قطعات چوبى، عروسک و وسایل آن مثل تختخواب عروسک، لباس عروسک و…، قیچى و کاغذ باطله جهت برش، تلفن اسباب بازى، طناب، گارى، کامیون، لوتو، دومینو، و تخته سیاه کوچک.
منبع: پرتال جامع علوم انسانی